Protivimo se svakom izdvajanju Kosova i Metohije iz Srbije. Prihvatanje nezavisnosti KiM, posredno ili neposredno, de fakto ili de jure, izazvalo bi iseljavanje Srba i onemogućilo opstanak našeg naroda

Saopštenje za javnost Svetog Arhijerejskog Sabora Srpske Pravoslavne Crkve o Kosovu i Metohiji

Na ovogodišnjem redovnom zasedanju Svetog Arhijerejskog Sabora Srpske Pravoslavne Crkve posvećena je posebna pažnja našem narodu i Crkvi na Kosovu i Metohiji.

U protekloj godini zabeleženo je više desetina napada na naše ljude, svetinje, domove i imovinu Srba na Kosovu i Metohiji, što je dovelo do toga da u znak mirnog, ali odlučnog protesta Srbi iz srpskih opština na Severu Kosova i Metohije iziđu iz kosovskih institucija dok se ne uspostavi Zajednica srpskih opština u skladu sa već postignutim i potpisanim dogovorima sa Prištinom, uz posredovanje Evropske unije, u Briselu 2013. i 2015. godine.

Srpska Pravoslavna Crkva se oduvek zalagala za to da se svi problemi na Kosovu i Metohiji rešavaju mirno i dijalogom, kao i da uvek budu u funkciji mirnog suživota Srba, Albanaca i svih drugih naroda koji na tom prostoru žive. Na zasedanjima Svetog Arhijerejskog Sabora svih prethodnih godina naša Crkva je jasno i nedvosmisleno ukazivala i na ovogodišnjem zasedanju ukazuje na to da bi prihvatanje samoproglašene nezavisnosti Kosova i Metohije, posredno ili neposredno, de facto ili de iure, bilo u direktnoj suprotnosti sa međunarodnim pravom, utemeljenim na Povelji Ujedinjenih nacija i drugim opštevažećim aktima i principima. Tako nešto nema podršku ni Saveta bezbednosti UN ni većine zemalja sveta, uključujući i pet zemalja Evropske unije. To bi neizbežno izazvalo pojačano iseljavanje srpskog naroda i onemogućilo ne samo miran suživot svih, bez obzira na etničko poreklo i veru, nego i sâm opstanak našeg naroda na njegovim vekovnim ognjištima. Rešenja zato treba tražiti isključivo u poštovanju principa koji jednako vrede za sve u svetu.

Crkva i ovom prilikom osuđuje sve napade na srpski narod, njegove svetinje i imovinu, naročito terorističke oružane napade na pojedine Srbe, uključujući i decu

Najbolji dokaz za to jesu najnoviji agresivni potezi prištinskih vlasti, usmereni protiv srpske zajednice i naše svete Crkve, koji su prouzrokovali najniži mogući nivo odnosâ od 1999. godine, kao i to da se donose odluke koje duboko dele građane na Kosovu i Metohiji, izazivaju nebivalu međuetničku napetost i regionalnu nestabilnost koja, dugoročno, višestruko otežava život našeg naroda i naše Crkve. Jasno se vidi da je cilj kosovskih institucija stvaranje etnički albanskog Kosova u kome slobodnog i normalnog života za Srbe teško može da bude. Crkva i ovom prilikom osuđuje sve napade na srpski narod, njegove svetinje i imovinu, naročito pak terorističke oružane napade na pojedine Srbe, uključujući i decu, kao i tajne spiskove na osnovu kojih se hapse i pritvaraju Srbi, čak i bivši pripadnici kosovske policije. Isto tako, nezakonito se vrši eksproprijacija zemlje u posedu Srba, sa ciljem da se izvrši dodatni pritisak na njih i da oni budu prinuđeni da se iseljavaju. Sabor traži da se počinioci tih nedela privedu pravdi, a svi ugroženi zaštite.

Život naših manastira i parohija je veoma otežan

Srpska Pravoslavna Crkva se nalazi u posebno teškoj situaciji. To se potvrđuje i u izjavama međunarodnih zvaničnika i uglednih tela koja se bave pitanjima zaštite verskih prava i sloboda. Pored niza napadâ na naše hramove i sprečavanja normalnog procesa obnove više desetina naših svetinja, oštećenih ili uništenih posebno u periodu 1999-2004. godine, život naših manastira i parohija je veoma otežan. Albanske kosovske vlasti su na više načina pokrenule proces promene i reinterpretacije dosadašnjih zakona, u koje su bile ugrađene garancije za zaštitu imovine i ekonomskih prava i koji omogućavaju samoodrživost naših manastira. Najviši albanski zvaničnici po pravilu ne prihvataju ni kosovskim zakonom potvrđeno stvarno i zvanično ime naše Crkve ni garantije koje su ugrađene u zakone. Sve to preti da se razvije i u druge represivne mere koje mogu još više ugroziti njenu duhovnu misiju i očuvanje identiteta srpskog naroda na Kosovu i Metohiji.

Upravo zato Sveti Arhijerejski Sabor posebno naglašava potrebu da se u traženju rešenja za probleme na Kosovu i Metohiji posveti najveća pažnja ovim pitanjima: očuvanju identiteta i crkvene organizacije Srpske Pravoslavne Crkve na Kosovu i Metohiji, sprečavanju istorijskog revizionizma, očuvanju imovine naše Crkve i stvaranju uslova za povratak oduzete ili uzurpirane imovine, očuvanju ekonomskih olakšica koje omogućavaju normalno funkcionisanje naših manastira i Eparhije raško-prizrenske u celini. Trenutno, mnogi manastiri, crkve i porodice nisu ekonomski održivi i mogu da opstanu jedino uz pomoć Srpske Pravoslavne Crkve, kao i putem donacijâ i uz razvoj poljoprivrednih i drugih delatnosti kojima se finansijski obezbeđuje život naših svetinja i Bogoslovije u Prizrenu, omogućava prijem poklonikâ i gostiju i pomaže rad crkvenih narodnih kuhinja.

Crkvi na Kosovu i Metohiji je potrebna mnogo aktivnija međunarodna zaštita od diskriminatornog ponašanja kosovskih institucija uz pojačane međunarodne garancije i efikasan nadzor

Naročito je istaknuta činjenica da je našoj Crkvi na Kosovu i Metohiji potrebna mnogo aktivnija međunarodna zaštita od diskriminatornog ponašanja kosovskih institucija uz pojačane međunarodne garancije i efikasan nadzor, da bi se sprečile sve moguće zloupotrebe i nadgledalo sprovođenje zakonâ i sudskih presuda, koje ne smeju da budu samovoljno tumačene, menjane ili potpuno ukidane, i to sve na štetu naše Crkve.

Srpska Pravoslavna Crkva je vekovima bila glavni oslonac našem narodu na Kosovu i Metohiji i glavni činilac njegovog jedinstva, opstanka i očuvanja narodnog, duhovnog i kulturnog identiteta. Bez posebne zaštite Crkve, opstanak našeg naroda i povratak prognanih nikada ne bi bili mogući. Zato je briga o pravima srpskog naroda na Kosovu i Meothiji neodvojiva od brige o zaštiti osnovnih prava i potreba Srpske Pravoslavne Crkve, koja već dvadeset i četiri godine živi u krajnje teškim uslovima, izložena napadima i raznim oblicima kršenja osnovnih verskih, imovinskih, građanskih i ljudskih prava.

Podržavajući dijalog i mirno rešavanje svih pitanja na Kosovu i Metohiji, Srpska Pravoslavna Crkva želi da pruži i svoj sopstveni doprinos razvoju međuetničkih odnosa i saradnje sa drugim Crkvama i verskim zajednicama i da aktivno učestvuje u stvaranju uslovâ za slobodan i bezbedan život srpskog i albanskog naroda, kao i svih religijskih i nacionalnih zajednica na Kosovu i Metohiji i svuda u svetu.

Ponavljajući svoj stav da je protiv svakog izdvajanja Kosova i Metohije iz Srbije, Sabor apeluje kako na Albance tako i na Srbe da teškoće koje imaju rešavaju u duhu tolerancije i međusobnog poštovanja, tim pre što je Božja volja bila da oba naroda dele isti životni prostor Kosova i Metohije, a posebno na Albance onih područja u kojima oni čine većinu, da učine sve kako bi se ostvarila maksimalna međusobna tolerancija i međusobno poštovanje u cilju što normalnijeg i boljeg života za svakog građanina Kosova i Metohije. Sve probleme u međusobnim odnosima mogu i treba da rešavaju dijalogom. Iskreno uvereni da je suživot Srba i Albanaca na Kosovu ne samo moguć već i neophodan, jer nas je Bog uputio jedne na druge, molimo se Gospodu da na Kosovu i Metohiji zavlada mir i da bude uspostavljen normalan život sa sve koji tamo žive.

(SPC)